29.12.19

Umi Kuphi Ngezincwadi Eziyishumi Nantathu?

ITestamente Elisha leBhayibheli linezincwadi zikaPawulu eziyishumi nantathu. Lezi zincwadi eziyishumi nantathu zonke zabhalwa uPawulu ebhalela amabandla ayekholwa kuJesu Kristu ngesikhathi somsebenzi wakhe. Okusho ukuthi, waphakanyiselwa ukubhala lezi zincwadi emva kokuvuka nokwenyukela ezulwini kukaJesu. Izincwadi zakhe zingubufakazi bokuvuka nokwenyukela ezulwini kukaJesu emva kokufa Kwakhe, zifundisa abantu ngezindlela zokuphenduka bathwale isiphambano. Ngempela, zonke lezi zindlela nobufakazi kwakungobokufundisa abazalwane basezindaweni ezehlukene eJudiya ngaleso sikhathi, ngoba ngaleso sikhathi uPawulu wayeyisisebenzi seNkosi uJesu, futhi wayephakanyiselwe ukwethula ubufakazi ngeNkosi uJesu. Abantu abehlukene baphakanyiselwa ukwenza imisebenzi eyahlukene kuleso naleso sikhathi somsebenzi kaMoya oNgcwele, okusho ukwenza umsebenzi wabaphostoli ukuze kuqhubeke umsebenzi opheleliswa nguNkulunkulu uqobo. Ukuba uMoya oNgcwele wawuzenzela wona mathupha, akuphakanyiswanga muntu, kwakuyoba lukhuni ukuthi lo msebenzi wenzeke. Kanjalo-ke waba yilowo owashaywa umbani endleleni eya eDamaseku wayesephakanyiswa ukuba abe ngufakazi weNkosi uJesu. Wayengumphostoli owayengezwe ngaphezu kwabafundi bakaJesu. Ngale kokuhambisa ivangeli, wabuye wenza umsebenzi wokwelusa amabandla ezindaweni ezehlukene, okwawukubheka abazalwane balawo mabandla, okusho ukuhola abazalwane eNkosini. Ubufakazi bakhe obokwazisa ngeqiniso lokuvuka kukaJesu nokwenyukela Kwakhe ezulwini, nokufundisa abantu ukuphenduka bavume izono bese behamba ngendlela yesiphambano. Wayengomunye wofakazi bakaJesu Kristu ngaleso sikhathi.

Izincwadi zikaPawulu eziyishumi nantathu zakhethelwa ukusetshenziswa eBhayibhelini. Lezi zincwadi eziyishumi nantathu zabhalwa nguPawulu eziqondise ezimweni ezehlukene zabantu abasezindaweni ezehlukene. Wayethunywe nguMoya oNgcwele ukuba azibhale wayesefundisa abazalwane kuzo zonke izindawo emi endaweni yomphostoli (emi endaweni yesikhonzi sikaJesu Kristu). Ngakho-ke, izincwadi zikaPawulu zazingasukeli eziphrofethweni noma emibonweni ngqo, kodwa zazisukela emsebenzini ayewenza. Lezi zincwadi azixakile, futhi akulukhuni ukuziqonda njengeziphrofetho. La mazwi ayizincwadi nje, awayizo iziphrofetho nezimfihlakalo. Zingamagama nje ajwayelekile afundisayo. Noma amagama amaningi elukhuni ukuqondakala noma engezwakali kalula kubantu, awayilutho olungaphezu kokuqonda kukaPawulu uqobo kanye nesikhanyiso sikaMoya oNgcwele. UPawulu ungumphostoli nje, isisebenzi esisetshenziswa yiNkosi uJesu, hhayi umphrofethi. Wathatha ithuba ngenkathi ehamba eya ezindaweni ezehlukene lokubhalela abazalwane basemabandleni izincwadi, nangesikhathi egula, wabhalela amabandla ayesemqondweni wakhe kodwa engeke akwazi ukuya kuwo. Kanjalo-ke izincwadi zakhe zagcinwa ngabantu ngaleso sikhathi, kwathi kamuva, abantu baziqoqa, bazihlela, base bezibeka ngemuva kwamaVangeli Amane eBhayibheli. Nembala, bakhetha zonke izincwadi ezisezingeni eliphezulu ayezibhalile bazibeka ndawonye. Lezi zincwadi ziwusizo ezimpilweni zabazalwane bamabandla futhi zaziyizincwadi ezidume kakhulu ngaleso sikhathi. Ngenkathi uPawulu ebhala lezi zincwadi, inhloso yakhe kwakungekhona ukubhala umsebenzi womoya wokwenza ukuthi abazalwane bathole indlela yokuphila kuwo, noma umlando wokomoya wokuxoxa ngezigigaba zakhe. Wayengahlosile ukubhala incwadi ukuze abe ngumlobi; wayebhala izincwadi nje ebhalela abazalwane bebandla ngokwesikhundla sakhe njengesisebenzi, ukubatshela ngomthwalo wakhe, intando yeNkosi uJesu, nalokho uJesu akubeke kubantu kwesikhathi esizayo. Yilowo umsebenzi ayewenza. Amazwi akhe ayenesifundo esiwusizo kakhulu ngempilo yabazalwane abezayo. Amaqiniso awahlanganyela kulezi zincwadi ayeyilokho abantu beNkathi Yomusa okwakufanele bakuphile, okuyisizathu esenza abantu bakamuva bazihlelele iTestamente Elisha. Noma ngabe saba njani isigcino sikaPawulu kamuva, wayewumuntu owasetshenziswa ngaleso sikhathi, owayesekela abazalwane emabandleni. Isigcino sakhe salawulwa wubuyena nokushaywa wunyazi ekuqaleni. Wayekwazi ukukhuluma lawo mazwi ngaleso sikhathi ngoba wayenomsebenzi kaMoya oNgcwele. Ngumsebenzi kaMoya oNgcwele owamenza wathwala umthwalo wamabandla. Ngaleyo ndlela wayekwazi ukondla abazalwane. Nokho, ngenxa yezimo ezithile, wayengakwazi ukuya emabandleni ukuyosebenza, ngakho-ke wayesebhala izincwadi ukuyala abazalwane eNkosini. Wayeqale ehlukumeza abafundi beNkosi uJesu, kodwa emva kokwenyukela ezulwini kukaJesu, okusho ukuthi, emva kokuthola ukukhanya, wayeka ukuhlupha abalandeli beNkosi uJesu akabe esabahlukumeza abangcwele ababeshumayela ivangeli ngenxa yendlela yeNkosi. Emva kokubona uJesu evela kuye ngengokukhanya okugqamile wabe esemukela ukuthunywa yiNkosi waba yilowo owasetshenziswa nguMoya oNgcwele ukusabalalisa ivangeli.

Umsebenzi kaPawulu ngaleso sikhathi kwakuwukwesekela nokondla abazalwane. Wayengefani nabantu abathile ababefuna ukuzakhela umsebenzi noma ukubhala imisebenzi yobuciko, ukuvula izindlela ezinye, noma ukuthola ezinye izindlela ezingaxhumene neBhayibheli ukuze bahole abantu emabandleni ukuze bathole ukungena okusha. Wayengumuntu owayesetshenziswa; wakwenza lokhu ukugcwalisa umsebenzi wakhe nje kuphela. Ukuba akawuthwalanga umthwalo emabandleni, kwakuyobukwa njengokwehluleka ukwenza umsebenzi wakhe. Ukuba kwakwenzeka okuthile okuyisiphazamiso noma kwakunesigameko sokuhlubuka ebandleni okwakungaholela esimweni esibi kubantu basebandleni, lokho kwakuyobukwa ngokuthi akawenzanga ngendlela umsebenzi wakhe. Uma isisebenzi sithwala umthwalo webandla futhi sisebenza ngamandla aso onke, lokhu kufakazela ukuthi siyisisebenzi esifanele, umuntu ofanele ukusetshenziswa. Uma engazizwa enomthwalo ngebandla, umsebenzi wakhe nawo awutheli zithelo, futhi iningi labantu abaholayo baba buthakathaka noma bawe, ngakho leso sisebenzi asiwugcwalisile umsebenzi waso. Kanjalo, uPawulu wayengehlukile. Yikho kwakufanele abheke amabandla noma ababhalele kaningi izincwadi abazalwane. Yile ndlela eyamenza waphumelela ukondla amabandla nokunakekela abazalwane – kwakuyile ndlela yodwa amabandla ayengathola ngayo ukondliwa nokweluswa kuye. Amazwi ezincwadi ayezibhala ayejule kakhulu, kodwa zazibhalelwe abazalwane bakhe ngaphansi kwezimo zokuba esethole ukukhanyiselwa nguMoya oNgcwele, wayesehlanganisa nolwazi ayelufunde empilweni yakhe nomthwalo ayewuzwile ekubhaleni kwakhe. UPawulu wayengumuntu nje owayesetshenziswa nguMoya oNgcwele, futhi okuqukethwe yizincwadi zakhe konke kwakuxutshwe nalokho ayehlangene nakho empilweni yakhe. Ulwazi ayeluthole empilweni lwaluhlanganiswe nokwakuphethwe yizincwadi zakhe. Umsebenzi ayewenza, kalula nje, wawumele umsebenzi womfundisi, hhayi umsebenzi owenziwa ngqo nguMoya oNgcwele, futhi wehlukile emsebenzini kaKristu. Wayegcwalisa isibopho sakhe nje, okuyisizathu esamenza ethule umthwalo wakhe, kanye nezinto ayesedlule kuzo nemibono yakhe kubazalwane eNkosini. Wayenza umsebenzi nje ayewuthunywe nguNkulunkulu ngokubanikeza imibono yakhe nokuqonda kwakhe—kwakungeyena neze uNkulunkulu owayesebenza ngqo. Kanjalo-ke umsebenzi wakhe wawuhlanganiswe nalokho umuntu asedlule kukho nangendlela umuntu abona ngayo naqonda ngayo umsebenzi webandla. Nokho, le mibono nolwazi lomuntu ngeke kuthiwe kungumsebenzi wemimoya emibi noma ngumsebenzi wenyama negazi. Kungathiwa nje kuwulwazi nesipiliyoni nesamba salokho osekuvelele umuntu okhanyiselwe nguMoya oNgcwele. Engikushoyo lapha ukuthi izincwadi zikaPawulu akuzona izincwadi ezivela ezulwini. Azingcwele futhi azikhulunywa wuMoya oNgcwele—ziwukuveza umthwalo kaPawulu ebandleni. Inhloso yokusho Kwami konke lokhu ukuba nginenze niqonde umehluko phakathi komsebenzi kaNkulunkulu nowomuntu. Umsebenzi kaNkulunkulu umele uNkulunkulu uqobo, kanti owomuntu umele isibopho somuntu nolwazi lwakhe. Umuntu akufanele abuke umsebenzi owejwayelekile kaNkulunkulu sengathi ngumsebenzi ohloswe ngumuntu bese ebuka umsebenzi Wakhe wezimangaliso njengohloswe nguNkulunkulu. Ngaphezu kwalokho umuntu akufanele abuke ukushumayela okuphakeme komuntu njengamazwi kaNkulunkulu noma njengezincwadi zasezulwini. Konke lokhu kuyaphambana nenkambiso efanele. Lapho abantu bengizwa ngihlaziya izincwadi eziyishumi nantathu, bacabanga ukuthi izincwadi zikaPawulu azifanele ukufundwa nokuthi uPawulu, ikakhulu, uyindoda eyisoni. Baningi kakhudlwana futhi abantu abacabanga ukuthi amazwi Ami anonya, nokuthi ukuhlaziya Kwami izincwadi zikaPawulu akushayi khona, nokuthi izincwadi zakhe zingebukwe njengokuxoxwa kwezigameko zempilo yomuntu nomthwalo wakhe. Bacabanga ukuthi kufanele zibukwe njengamazwi kaNkulunkulu, zibaluleke njengeNcwadi yeSambulo sikaJohane, akunakuncishiswa futhi akunakwengezwa lutho kuzo, futhi azinakuchazwa kalula. Akuzona zonke izinkulumo zabantu ezishaya eceleni lezi? Akungenxa yokuthi abantu abacabangi? Izincwadi zikaPawulu ziyabasiza kakhulu abantu, futhi sezinomlando weminyaka engaphezulu kwezi-2000. Kodwa kuze kube manje, basebaningi abantu abangakwazi ukukuqonda owakubhala ngaleso sikhathi. Emizweni yomuntu, izincwadi zikaPawulu ziyimisebenzi emikhulu kubo bonke ubuKristu. Akekho ongaziqaqa futhi akekho ongaziqonda ngokuphelele. Empeleni, lezi zincwadi zifana nomlando womuntu onomoya futhi ngeke ziqhathaniswe namazwi kaJesu noma imibono emikhulu eyabonwa nguJohane. Uma kuqhathaniswa, imibono eyabonwa nguJohane kwakuyimibono emikhulu eyayivela ezulwini, iziphrofetho zomsebenzi kaNkulunkulu uqobo, eyayingenakwenziwa ngumuntu, kanti izincwadi zikaPawulu ziyizincazelo nje zalokho umuntu akubonile nadlule kukho. Ziyilokhu umuntu angaba yikho, aziyizo iziphrofetho nemibono—yizincwadi nje ezathunyelwa ezindaweni ezehlukene. Kodwa kubantu bangaleso sikhathi, uPawulu wayeyisisebenzi, ngakho-ke amazwi akhe anobumqoka, ngoba wayewumuntu owakwemukela ayekwethwesiwe. Yikho izincwadi zakhe zaziwusizo kulabo ababefuna uKristu. Noma ngabe la mazwi ayengakhulunywanga ngqo nguJesu, ayevele ebalulekile esikhathini sawo. Ngakho-ke, laba abeza emva kukaPawulu bafaka lezi zincwadi eBhayibhelini, bezisiza ukuthi zedlule njalo kuze kube manje. Uyezwa ukuthi ngithini? Engikwenzayo nje ukuzichaza ngokuqondile lezi zincwadi, ngiyazihlaziya, angiluphiki usizo lwazo nokubaluleka kwazo ekusizeni abantu. Uma, emva kokufunda amazwi Ami, ungaziphiki nje kuphela izincwadi zikaPawulu kodwa ubuye unqume ukuthi ziyinzwabethi futhi azinamsebenzi, kungathiwa amakhono akho okuzwa aphansi kakhulu—ngeke nakanjani kuthiwe amazwi Ami abuka uhlangothi olulodwa ngokweqile. Uyezwa manje? Okubalulekile ukuthi ukuqonde yisimo sangempela somsebenzi kaPawulu ngaleso sikhathi kanye nomlando-simo wezincwadi zakhe. Uma uzibuka ngendlela efanele lezi zinto, kanjalo, uyozibona ngendlela eyiyona izincwadi zikaPawulu. Khona lapho, emva kokuthi uyiqonde kahle ingqikithi yezincwadi zikaPawulu, ukubuka kwakho iBhayibheli kuyoba ngokufanele, ubuye uqonde ukuthi yini ebiyenza izincwadi zikaPawulu zithandwe ngabantu bakamuva iminyaka eminingi kangaka, nokuthi yini kukhona nabaningi abamthatha njengoNkulunkulu. Ubungecabange lokho nawe ukuba ubungaqondi?

Lowo ongeyena uNkulunkulu uqobo ngeke amele uNkulunkulu uqobo. Umsebenzi kaPawulu ungachazwa ngokuthi uyingxenye yokwabonwa ngumuntu nengxenye yokukhanyiselwa nguMoya oNgcwele. Wabhala la mazwi ngalokho akubona nangalokho okwakukhanyiswa nguMoya oNgcwele. Akumangalisi lokhu. Ngakho-ke, akubalekeleki ukuthi amazwi akhe axubene nolwazi lwalokho umuntu adlule kukho, futhi emva kwalokho wayesesebenzisa adlule kukho yena uqobo ukondla nokwesekela abazalwane ngaleso sikhathi. Izincwadi azibhala ngeke zibekwe eqoqweni lesifundo sempilo, futhi azingeni eqoqweni lomlando womuntu noma umyalezo, kanti futhi azilona iqiniso eliphilwa yibandla noma izinqumo zokuphathwa kwebandla. Njengomuntu onomthwalo, umuntu onikezwe umsebenzi nguMoya oNgcwele, lokhu kwakuyinto okwakumele ayenze. Uma uMoya oNgcwele ephakamisa umuntu bese emnika umthwalo kodwa lowo muntu angawuthathi lowo msebenzi webandla, angaziphathi ngendlela izindaba zebandla, futhi angazixazululi zonke izinkinga zebandla, lokho kufakazela ukuthi lo muntu akawenzanga umsebenzi wakhe ngokuyikho. Akuyona-ke into exakile ukuba umfundisi akwazi ukubhala izincwadi ngesikhathi sokusebenza kwakhe. Lokhu kwakuyingxenye yomsebenzi wakhe, futhi wayephoqelekile ukuthi awenze. Inhloso yakhe yokubhala lezi zincwadi kwakungekhona ukubhala isifundo ngempilo noma umlando wokomoya, futhi kwakungekhona ukuvula enye indlela yokuhanjwa ngabangcwele. Kwakungenxa yokugcwalisa umsebenzi wakhe nokuba yisisebenzi esethembekile kuNkulunkulu, ukuze akwazi ukubika kuNkulunkulu ngokuqeda umsebenzi awunikezwe nguNkulunkulu. Wayenomthwalo kuyena uqobo nakubazalwane emsebenzini wakhe, futhi kwakufanele bawenze kahle umsebenzi wabo futhi babeke izindaba zebandla enhliziyweni.

Uma unokuziqonda izincwadi zikaPawulu uyoba nokuziqonda okuyikho izincwadi zikaPetru nezikaJohane. Ngeke uphinde ubuke lezi zincwadi njengezincwadi ezivela ezulwini nokuthi zingcwele futhi aziphikiseki, futhi ngeke nhlobo ubuke uPawulu njengoNkulunkulu. Vele, umsebenzi kaNkulunkulu wehlukile emsebezini womuntu, manje amazwi kaNkulunkulu ayengafana kanjani nawomuntu? UNkulunkulu unesimo Sakhe yedwa, kanti umuntu unezibopho okufanele zigcwaliswe ngumuntu. Isimo sikaNkulunkulu sivela emsebenzini Wakhe, kanti umsebenzi womuntu uvezwa yilokho umuntu asedlule kukho, kuvele ezenzweni zomuntu. Ngakho-ke kuyenzeka ukwazi ukuthi kungamazwi kaNkulunkulu noma awomuntu ngokubuka imisebenzi. Akudingi kuchazwa nguNkulunkulu uqobo noma kudinge umuntu ukusebenzela ukwethula ubufakazi, futhi akudingeki uNkulunkulu uqobo ukuthi acindezele umuntu. Konke lokhu kuyisambulo esiyimvelo; asiphoqelelwe, futhi asiyona into umuntu angagxambukela kuyo. Umsebenzi womuntu ungaziwa ngalokho adlule kukho, futhi akudingi ukuthi enze umsebenzi othe xaxa wokwazi. Bonke ubunjalo bomuntu buyembuleka ngenkathi enza umsebenzi wakhe, ngenkathi uNkulunkulu eveza isimo Sakhe soqobo lapho enza umsebenzi Wakhe. Uma kuwumsebenzi womuntu, akufihleki. Uma kuwumsebenzi kaNkulunkulu khona isimo sikaNkulunkulu akukho ongakwazi ukusifihla, futhi ngeke silawulwe ngumuntu. Umuntu ngeke kuthiwe unguNkulunkulu, futhi umsebenzi wakhe namazwi akhe ngeke kuthiwe kungcwele noma akunakuguquleka. UNkulunkulu kungathiwa ungumuntu ngoba wazembesa enyameni, kodwa umsebenzi Wakhe ngeke kucatshangwe ukuthi ungumsebenzi womuntu noma uyisibopho somuntu. Ngaphezu kwalokho, amazwi kaNkulunkulu nezincwadi zikaPawulu ngeke kulinganiswe njengoba ukwahlulela nokusola kukaNkulunkulu namazwi okufundisa komuntu kungeke kuthiwe kuyalingana. Kunemithetho-ke eyehlukanisa umsebenzi kaNkulunkulu nomsebenzi womuntu. Yehlukaniseka ngengqikithi yayo, hhayi ngobubanzi bayo noma ngobuhle besikhashana baleyo misebenzi. Abantu abaningi benza amaphutha omgomo kulesi sihloko. Lokhu kwenziwa ukuthi umuntu ubuka ingaphandle, okuyinto umuntu akwazi ukufinyelela kuyona, kanti uNkulunkulu ubuka ingqikithi, engabonakali ngamehlo omuntu enyama. Uma ubuka amazwi nomsebenzi kaNkulunkulu njengesibopho somuntu ojwayelekile, bese ubuka umsebenzi obanzi womuntu njengomsebenzi kaNkulunkulu owembethe inyama, okwehlukile kumuntu ogcwalisa isibopho sakhe, manje-ke awenzi iphutha ngomgomo? Izincwadi zomuntu nemilando kungakhiwa kalula, kodwa kusesisekelweni somsebenzi kaMoya oNgcwele. Kodwa, amazwi nomsebenzi kaNkulunkulu ngeke kwenziwe kalula ngumuntu noma kwenzeke ngokuhlakanipha nokucabanga komuntu. Ngaphezu kwalokho, ngeke kuchazwe ngokugcwele kusukela ekucubunguleni komuntu. Uma lezi zindaba zemigomo zinganyakazisi lutho kuwe, kusho ukuthi ukukholwa kwakho akuqinisile futhi akuphothuliwe. Kusho ukuthi ukholo lwakho lugcwele imicabango yakho nje, futhi lunokudideka nokungathembeki. Ngaphandle kokuqonda izindaba ezibalulekile eziyisisekelo ngoNkulunkulu nomuntu, lolu kholo aluyilo nje ukholo olungenakukhanyiseleka? Kwakungenzeka kanjani ukuthi uPawulu abe nguye yedwa umuntu osetshenziswayo kuyo yonke le minyaka emlandweni? Kwakungenzeka kanjani ukuthi uPawulu abe nguye yedwa umuntu owabhalela amabandla ukuweseka? Ngale kobubanzi noma amandla omsebenzi walaba bantu noma imiphumela yomsebenzi wabo, ingabe ayifani imigomo nengqikithi yale misebenzi? Azikho yini izinto ezingafani nhlobo ngemisebenzi yalaba bantu nomsebenzi kaNkulunkulu? Noma ngabe kukhona umehluko osobala phakathi kwaleso naleso sigaba somsebenzi kaNkulunkulu, neningi lezindlela zokusebenza azifani ngokuphelele, akunjalo ukuthi zinengqikithi eyodwa nomsuka owodwa? Kanjalo, uma umuntu engakacacelwa ngalezi zinto manje, kusho ukuthi ukucabanga kwakhe kuphansi kakhulu. Uma, emva kokufunda la mazwi, umuntu esathi izincwadi zikaPawulu zingcwele futhi ezikushoyo akunakuguqulwa futhi zehlukile ezincwadini zomlando wanoma ngubani umuntu onomoya, kusho ukuthi lo muntu unokucabanga okuphuma eceleni kakhulu, futhi umuntu onje akungabazeki ukuthi ungungoti wemfundiso ongenawo umqondo. Noma ngabe uthanda uPawulu, awukwazi ukusebenzisa imizwa yakho yokumthanda ukuze usonte iqiniso noma uphike ubukhona beqiniso. Okunye, esengikushilo akuwushisi ngomlilo wonke umsebenzi nezincwadi zikaPawulu, futhi akuwuphiki ngokugcwele umsebenzi nosizo lwazo empilweni. Noma kunganjani-ke, umqondo walokhu engikushilo usekuthini ube nokuqonda okuyikho nokuhlaziya okwanele kuzo zonke izinto nabantu. Ukucabanga okwejwayelekile lokhu. Yilokho okufanele abantu abalungile futhi abaneqiniso babe nakho.

Kucashunwe encwadini ethi Izwi Livela Lisenyameni

Umthombo: IBandla LikaNkulunkulu USomandla

Awekho amazwana:

Thumela amazwana